Hollanda’da bir müze, eski Mısır’ın siyah müzisyenler üzerindeki tesirini araştıran bir stant nedeniyle arkeologlarının Mısır’ın kıymetli bir bölgesinde hafriyat yapmalarının yasaklandığını açıkladı.
Arkeofili’de yer alan habere nazaran, Leiden’deki Ulusal Eski Eserler Müzesi, Mısırlı yetkililerin kendilerini, Beyonce, Nas ve Miles Davis üzere sanatkarların yapıtlarını sergileyerek tarihi “tahrif etmekle” suçladığını söyledi.
Müze, argümanı “temelsiz” olarak nitelendirdi ve yasaktan duyduğu hayal kırıklığını lisana getirdi.
Mısırlı yetkililer ise mevzu hakkında yorum yapmadı. Lakin geçen ay Mısır medyası, standın “Afrika-merkezli teoriyi” desteklediğini söyleyen lokal bir eski eser uzmanını kızdırdığını bildirdi.
Olay, Mısırlı bir milletvekilinin hükümete “Mısır medeniyetinin çarpıtılmasıyla yüzleşmek” için ne yaptığını sormasına neden oldu.
Müze ayrıyeten, standın açılışından bu yana toplumsal medya aracılığıyla “ırkçı yahut tabiatı gereği saldırgan” yorumlar aldığını söyledi.
Anlaşmazlık, Mısır makamlarının Kraliçe Kleopatra’yı siyahi bir Afrikalı olarak tasvir eden yeni bir Netflix belgesel dizisini “tarihin tahrif edilmesi” olarak kınamasından yalnızca haftalar sonra geldi.
Eski eserler bakanlığı, Kleopatra’nın “açık ten” de dahil olmak üzere “Helenistik (Yunan) özelliklere” sahip olduğu konusunda ısrar etti.
Ulusal Eski Eserler Müzesi’ndeki (RMO) standın ismi Kemet. Kelam konusu stant, eski Mısır ve Nubia’nın 70 yılı aşkın bir müddettir Afrika kökenli müzisyenler için nasıl yadsınamaz bir ilham kaynağı olduğunu göstermeyi amaçlıyor.
Sanatçılar bu stantta, eski kültürleri benimsedi ve ilgili motifleri direniş, güçlendirme ve ruhsal şifa sembolleri olarak kullandı. Beyonce ve Rihanna’nın her ikisinin de Kraliçe Nefertiti olarak nasıl görünebileceğini gösteren fotoğraflar ve müzik görüntüleri içeriyor.
Ayrıca Kral Tutankamon’un ünlü altın maskesine dayanan çağdaş bir Nas heykeli; Sun Ra’nın Mısır esintili birkaç kostümü ve Nina Simone ve Fela Kuti’den Erykah Badu ve Lauryn Hill’e kadar uzanan sanatkarların müzikleri yer alıyor.
Sergi tıpkı vakitte eski Mısır ve Nubia hakkında bilimsel araştırmaların ortaya koyduğu sonuçlara da bakıyor ve bunların Avrupa-merkezli ve Afrika-merkezli bakış açılarıyla nasıl incelendiklerini tartışıyor.
Hollanda’daki müze, yaptığı açıklamada, Mısırlı eski yapıtlardan sorumlu üst seviye bir yetkilinin yakın vakitte gönderdiği bir e-postada, Kahire yakınlarındaki Sakkara nekropolünde yaklaşık 50 yıl çalıştıktan sonra artık hafriyat yapılmasına müsaade verilmediğini öğrenmenin hayal kırıklığına uğradığını söylüyor.
“Mısır makamları, bir hafriyat müsaadesini feshetme hakkına sahip; ne de olsa orası onların toprağı ve mirası. Lakin müze, bu kararın altında yatan argümanın yanlış olduğunu düşünüyor.”
“Mısırlı yetkililer, şu anki standımızın eski Mısır tarihini ‘tahrif etmekle’ ilgili olduğu sonucuna varıyor. Bu siyasi argüman, sergiden memnuniyetsizliği söz etmek ve kazımızı yasaklamak için kullanılıyor.”
Müze, kelam konusu tartışmanın “sergiyi fiilen görmemiş kişiler” tarafından yapılmasına da şaşırdığını söz ediyor.