Mert İnan – Düzce’nin Gölyaka ilçesinde 23 Kasım günü saat 04.08 sıralarında meydana gelen 5.9 büyüklüğündeki sarsıntının akabinde Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı görevlileri il genelinde hasar tespit çalışması yaptı. Yapılan çalışmalarda 43’ü acil yıkılması gereken, toplam 478 binanın ağır hasarlı olduğu tespit edilip yıkılmasına karar verildi. Bu kapsamda Düzce kent merkezinde, Alemdar Sokak’ta acil yıkım kararı verilen 3 katlı binanın yıkımına dün sabah saatlerinde başlandı. Bakan Kurum da yıkım kararı verilen meskenlerde inceleme yaptı.
‘Sansasyon peşindeler’
Pazar günü 4.3 büyüklüğünde yeni bir sarsıntıyla sarsılan Düzce’de çalışmalar sürerken zelzelenin akabinde başlayan tartışmalar bitmek bilmiyor. Zelzele sonrası birtakım uzmanların Kaynaşlı ile Bolu ortasında 6 büyüklüğünde sarsıntı olabileceği tezi telaş yarattı. 23 yıllık bilgiler ile son sarsıntının tektonik tahlilini yapan Jeoloji ve Zelzele Uzmanı Dr. Ramazan Demirtaş, yapılan açıklamalara çok sert reaksiyon gösterdi. Son sarsıntının bilgi ve haritalarını Milliyet ile paylaşan Dr. Demirtaş, “Birkaç kişi var ki hep tıpkı telaffuzlarla halka dehşet saçıyorlar. Bu telaffuzlar bilimsel değil, halkı paniğe sevk maksatlıdır. Ya bilimden haberleri yok ya da sansasyon peşindeler” dedi.
12 Kasım 1999 sarsıntı kırığının Doğu ucunda Elmalık-Bakacak bölgesinde ağır artçı zelzeleler olduğunu vurgulayan Demirtaş, şu ihtarları sıraladı:
Kırılacak yer kalmadı
“Yazılı-görsel basın ve toplumsal medyada her zelzele sonrası, sıfırıncı dakikada bilgiye, bulguya ve dokümana dayanmayan genel kültür bilgileri ile Kaynaşlı-Bolu ortasında 6 üzeri sarsıntı olabilir üzere telaffuzlar palavradan ibarettir. 23 Kasım’daki sarsıntı, 17 Ağustos 1999 zelzelesinde kayma açığının olduğu Karadere segmentinde gerçekleşti.
Kaynaşlı-Bolu ortasında sarsıntı üretme riski olduğu argüman edilen Elmalık-Bakacak fayı ise 12 Kasım 1999 sarsıntısı artçıları tarafından kırıldı ve kayma açığı bulunmuyor. Bolu’yu etkileyecek 6 ve üzeri zelzele riski yok. Bahsi geçen yerler 12 Kasım 1999 ve artçıları ile kırıldı. Bahsettikleri yerde kırılacak kesim kalmadı.
Bu bölgedeki fay parçacıkları 3-8 km uzunluğundaki 3-4 kırıktan oluşuyor. Büyük bir sarsıntı üretme talihleri yok. Geçen çarşamba 17 Ağustos 1999’daki kırığın doğrudaki son kırılmayan ucu yani Karadere segmenti kırılmış oldu. Kırılma yaşanan yer ile Marmara Denizi’ndeki fayların ortası 200 km. Ortadaki 135 km kırılmış durumda. ‘Yandık, bittik, kül olduk’ demek bilimi zorlamaktır. Karadere segmenti ile Marmara Denizi’ndeki faylar ortasında temas yoktur.”
Söylentiye adli işlem
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, sosyal medyada Düzce’de 28 Kasım ve 2 Aralık tarihlerinde zelzele olacağı söylentisi yayıldığını ve durumun vatandaşları endişelendirdiğini söyledi. Kentte incelemede bulunan Soylu, “Bu söylentiler büsbütün palavradır. Bu söylentileri yayanlar hakkında Siber Hatalar Daire Başkanlığı tespitler başlattı. Adalet Bakanlığımız ise gereğini yapacak” dedi. Şu ana kadar 23 bin 916 binanın tarandığı bilgisini paylaşan Soylu, “66 bin 726 bağımsız kısım, 56 bin 266 konut, bağımsız kısım derken buralarda depolar da ahırlar da var. Bunlar tarandı. 4990 ticarethane tarandı. Acil yıkık 25, ağır hasarlı 263 bina, orta hasarlı yok. Bağımsız kısım olarak 43 acil yıkık, toplamda 478 ağır hasarlı ve acil yıkık bağımsız kısım var. Konut olarak 369 konut acil yıkık ve ağır hasarlı. Orta hasarlı yok” dedi.
23 yıl sonra artçı…
Ramazan Demirtaş, Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü Müdür Yardımcısı Ali Pınar’ın “Bu zelzele aslında 12 Kasım 1999 zelzelesinin geç gelen bir artçı zelzelesi olduğunu söyleyebiliriz. Tıpkı fay düzleminde 1999 sarsıntısında kırılmayan bir kesim kaldı. O modül olan 7-8 km’lik fay düzlemini kırıldığını söyleyebiliriz” değerlendirmesiyle ilgili “Ali Bey ile elimizdeki dataları paylaşabiliriz. 12 Kasım’dan 23 yıl sonra artçı diye bir durum kelam konusu olamaz” dedi.